İNDİR TARİH BİLİMİNE GİRİŞTarihin Tanımı: İnsan topluluklarının geçmişte meydana getirdikleri olay ve olguları; yer ve zaman göstererek, sebep ve sonuç ilişkileriyle açıklayan bilim dalıdır.
Tarihin Konusu: Tarih her yönüyle insanlığın geçmişini inceler. Geçmişe ait olay ve olguları inceler.
Olay: Bir anda ortaya çıkan gelişmelere olay denir. Örneğin; Malazgirt Savaşı bir olaydır.
Olgu: Belirli bir süreç içinde meydana gelen gelişmelerdir. Örneğin;
Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’nun Türkleşmesi bir olgudur.
NOT: Tarih içerisindeki tüm gelişmeler olay ve olgu ilişkisi içinde gerçekleşir.
Tarihin Amacı: Tarih insan topluluklarının geçmişini inceler. Bugünü açıklar. Geleceğe ışık tutar. Tarih, milletlerin hafızasıdır. Geçmişle bugün arasında köprü kurar. Millet olma şuuru tarih öğrenilerek kazanılır. Tarih geçmişin acı olaylarından ders almamızı sağlar. Geçmişin bilgi birikimini bugüne taşır.
Tarihin Yöntemi: Tarih bilimi yaşanan olayların belgelerini değerlendirmeye dayalı bir yöntem izler. Tarih, deney ve gözlem metodu kullanmaz. Çünkü geçmişte yaşanan olaylar tekrarlanamaz. Anacak belgeleri bulunabilir.
Tarihçi öncelikle inceleyeceği konunun belgelerini bulur. Belgeleri topladıktan sonra tasnife tabi tutar. Belgelerin güvenirliğini belirlemek için “Tenkide” tabi tutar. Son aşamada “Sentez”(Terkib) işlemi yapılır. Yani belgeler yorumlanarak kitap yazılır.
NOT: Tarihi olaylar gününüzün değer yargıları ile açıklanamaz. Meydana geldiği dönemin değer yargıları ile açıklanmalıdır.
Tarihçi belgelere dayanmadan yorum yapamaz, yorumlarına hislerini katamaz. Tarihçi tarafsız olmalıdır.
İnsanlardan kalma her maddi değer tarih için belgedir. Belgeler yazılı veya yazısız olabilir, yazılı olanlar daha değerlidir. Tarih yazıyla başlar sözü yazının önemini açıklar. Olayların içinde yer alan insanların bıraktığı belgeler birinci elden belgelerdir. İkinci elden belgelerden de yararlanılır.
Tarihi olaylar bir defa yaşanır. Tarihin yasası yok fakat tarih biliminin kendine özgü yasası vardır.
Yazılış Şekillerine Göre Tarih Çeşitleri :
1- Hikayeci Tarih: En eski tarih yazım şeklidir, olayları hikaye biçiminde anlatır. Söylentilere ve mitolojik anlatımlara dahi yer verir. Olaylarda sebep-sonuç ilişkisi aranmaz. Bu tarzın öncüsü Heredot tur. Heredot tarihin babası sayılır.
2- Öğretici Tarih: Önemli liderlerin hayatlarını duygusal boyutta öğretmeyi amaçlar. Kişilerin toplumları için yaptığı hizmetleri anlatır. Onların ahlak, cesaret ve fedakarlıkları övülür.
3- Sosyal Tarih: Toplumun örf ve adetleri, dini inancı, aile yapısı, hukuk anlayışı vs. incelenir, öğretici tarihin duygusal yönlerinden uzaklaşmıştır.
4- Neden Nasılcı Tarih: Günümüzün tarih anlayışıdır. Olaylar sebep ve sonuç ilişkisiyle açıklanır. Yer ve zaman belirtilir. Tarafsızlık vardır.
Tarihin Tasnifi: Tarihçiler insanlık tarihini tüm yönleri ile bir bütün halinde inceleyemedikleri için tasnif yöntemine başvurmuşlardır.
Tasnifin amacı; araştırma ve öğrenmede kolaylık sağlamaktır. Üç çeşit tasnif vardır:
a)Zamana Göre(Uzunluğuna) Tasnif: Belirli bir zaman dilimi içerisindeki olaylar incelenir. Tarihin çağlara ayrılması zamana göre tasniftir.
b)Mekana Göre(Enine) Tasnif: Belirli bir coğrafya üzerindeki olaylar incelenir. Örneğin; Avrupa tarihi, Anadolu tarihi vs.
c)Konuya Göre(Derinliğine) Tasnif: Bu tasnif şeklinde sınırlı bir konu ayrıntılı bir şekilde açıklanır. Örneğin; Malazgirt Savaşı, Tanzimat Fermanı vs.
NOT: Olaylar birbirinin sebep ve sonuç şeklinde geliştiği için tasnif bütünlüğü bozar, pratik faydası vardır. Ancak bilimsel değildir. Tasnifin olumsuz yanları vardır.
DEVAMI İÇİN İNDİR LİNKİNİ TIKLAYINIZ
Olay: Bir anda ortaya çıkan gelişmelere olay denir. Örneğin; Malazgirt Savaşı bir olaydır.
Olgu: Belirli bir süreç içinde meydana gelen gelişmelerdir. Örneğin;
Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’nun Türkleşmesi bir olgudur.
NOT: Tarih içerisindeki tüm gelişmeler olay ve olgu ilişkisi içinde gerçekleşir.
Tarihin Amacı: Tarih insan topluluklarının geçmişini inceler. Bugünü açıklar. Geleceğe ışık tutar. Tarih, milletlerin hafızasıdır. Geçmişle bugün arasında köprü kurar. Millet olma şuuru tarih öğrenilerek kazanılır. Tarih geçmişin acı olaylarından ders almamızı sağlar. Geçmişin bilgi birikimini bugüne taşır.
Tarihin Yöntemi: Tarih bilimi yaşanan olayların belgelerini değerlendirmeye dayalı bir yöntem izler. Tarih, deney ve gözlem metodu kullanmaz. Çünkü geçmişte yaşanan olaylar tekrarlanamaz. Anacak belgeleri bulunabilir.
Tarihçi öncelikle inceleyeceği konunun belgelerini bulur. Belgeleri topladıktan sonra tasnife tabi tutar. Belgelerin güvenirliğini belirlemek için “Tenkide” tabi tutar. Son aşamada “Sentez”(Terkib) işlemi yapılır. Yani belgeler yorumlanarak kitap yazılır.
NOT: Tarihi olaylar gününüzün değer yargıları ile açıklanamaz. Meydana geldiği dönemin değer yargıları ile açıklanmalıdır.
Tarihçi belgelere dayanmadan yorum yapamaz, yorumlarına hislerini katamaz. Tarihçi tarafsız olmalıdır.
İnsanlardan kalma her maddi değer tarih için belgedir. Belgeler yazılı veya yazısız olabilir, yazılı olanlar daha değerlidir. Tarih yazıyla başlar sözü yazının önemini açıklar. Olayların içinde yer alan insanların bıraktığı belgeler birinci elden belgelerdir. İkinci elden belgelerden de yararlanılır.
Tarihi olaylar bir defa yaşanır. Tarihin yasası yok fakat tarih biliminin kendine özgü yasası vardır.
Yazılış Şekillerine Göre Tarih Çeşitleri :
1- Hikayeci Tarih: En eski tarih yazım şeklidir, olayları hikaye biçiminde anlatır. Söylentilere ve mitolojik anlatımlara dahi yer verir. Olaylarda sebep-sonuç ilişkisi aranmaz. Bu tarzın öncüsü Heredot tur. Heredot tarihin babası sayılır.
2- Öğretici Tarih: Önemli liderlerin hayatlarını duygusal boyutta öğretmeyi amaçlar. Kişilerin toplumları için yaptığı hizmetleri anlatır. Onların ahlak, cesaret ve fedakarlıkları övülür.
3- Sosyal Tarih: Toplumun örf ve adetleri, dini inancı, aile yapısı, hukuk anlayışı vs. incelenir, öğretici tarihin duygusal yönlerinden uzaklaşmıştır.
4- Neden Nasılcı Tarih: Günümüzün tarih anlayışıdır. Olaylar sebep ve sonuç ilişkisiyle açıklanır. Yer ve zaman belirtilir. Tarafsızlık vardır.
Tarihin Tasnifi: Tarihçiler insanlık tarihini tüm yönleri ile bir bütün halinde inceleyemedikleri için tasnif yöntemine başvurmuşlardır.
Tasnifin amacı; araştırma ve öğrenmede kolaylık sağlamaktır. Üç çeşit tasnif vardır:
a)Zamana Göre(Uzunluğuna) Tasnif: Belirli bir zaman dilimi içerisindeki olaylar incelenir. Tarihin çağlara ayrılması zamana göre tasniftir.
b)Mekana Göre(Enine) Tasnif: Belirli bir coğrafya üzerindeki olaylar incelenir. Örneğin; Avrupa tarihi, Anadolu tarihi vs.
c)Konuya Göre(Derinliğine) Tasnif: Bu tasnif şeklinde sınırlı bir konu ayrıntılı bir şekilde açıklanır. Örneğin; Malazgirt Savaşı, Tanzimat Fermanı vs.
NOT: Olaylar birbirinin sebep ve sonuç şeklinde geliştiği için tasnif bütünlüğü bozar, pratik faydası vardır. Ancak bilimsel değildir. Tasnifin olumsuz yanları vardır.
DEVAMI İÇİN İNDİR LİNKİNİ TIKLAYINIZ
Hiç yorum yok: