ANKARA'NIN
BAŞKENT OLUŞU
( 13 Ekim )
AÇIKLAMA -1-
Mustafa
Kemal Paşa, Erzurum, Sivas Kongrelerinden sonra 27 Aralık 1919 günü Temsilciler Kurulu üyeleriyle birlikte
Ankara'ya geldi.
O
zamana kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul idi. Osmanlı Mebusan
Meclisi son kez 12 Ocak 1919'da İstanbul'da toplandı. 16 Mart 1919 günü
İngilizler İstanbul'a girdi. Önce meclisi bastılar. Bu olay üzerine birçok
milletvekili Anadolu'ya geçti. Yakalananlardan çoğu tutuklandı. Artık Osmanlı
Mebusan Meclisi'nin İstanbul'da toplanma olasılığı kalmamıştı.
Milletvekillerinin toplanacağı ve ülkenin yönetileceği bir başkent gerekiyordu.
Ankara,
Anadolu'nun ortasında, savaş cephelerine
eşit uzaklıkta bir kentti. Savaşın yönetimi ve haberleşme, Ankara'dan
kolaylıkla yürütülürdü. Dağılan Osmanlı Mebusan Meclisi üyeleri ile Sivas ve
Erzurum Kongreleri'nde seçilen temsilcilerin bir yerde toplanması gerekiyordu.
Bu nedenle 19 Mart 1919 günü Mustafa Kemal Paşa kimi illere ve komutanlıklara
bir genelge gönderdi. Bu genelgede özetle ; "Osmanlı Devletinin yaşamı ve
egemenliğinin sona erdiği" bildiriliyor, "Türk ulusu kendi yaşamını
ve bağımsızlığını koruyacaktır." deniliyordu. Bu genelgeden sonra
temsilcilerle Osmanlı Mebusan Meclisi'nden gelen üyeler Ankara'da toplanmaya
başladılar. Ankaralılar onları coşkuyla, sevinçle, sevgiyle karşıladı.
Türkiye
Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 günü, Ankara'da açıldı. Meclis, ilk
oturumunda Mustafa Kemal Paşa'yı başkan seçti. Mustafa Kemal Paşa bundan sonra
ülkeyi kurtarma çalışmalarını Anadolu'nun bu küçük kentinde sürdürdü. Ulusal
Kurtuluş Savaşı'mızın planları bu yoksul kentte hazırlandı. Savaşın başarıya
ulaşması için düzenli ordular kuruldu. Bu ordular İnönü'de, Sakarya'da,
Dumlupınar'da düşmanı bozguna uğrattı. 30 Ağustos 1922'de kazanılan
Başkomutanlık Savaşı ile Kurtuluş Savaşı'mız tamamlandı.
Yurdumuz
düşmanlardan kurtulduktan sonra 13 Ekim 1923 günü İsmet Paşa ve dört arkadaşı
Ankara'nın başkent olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yasa önerisi
verdiler. Öneri mecliste oylandı, kabul edildi. Böylece Ankara yeni Türkiye
Devleti'nin başkenti oldu.
Başken,
ülkenin yönetim merkezidir. Büyük Millet Meclisi, devlet başkanı, başbakanlık,
bakanlıklar, yüksek yargı organları, başkentte bulunur.
Ankara
başkent olduktan sonra gelişti. Modern yapılar, büyük apartmanlar yapıldı.
Yüksek okullar, üniversiteler açıldı. Fabrikalar, yeni iş yerleri kuruldu. Kent
kısa sürede büyüdü, genişledi.
Ankara
bugün nüfus yoğunluğu bakımından yurdumuzun ikinci büyük kentidir.
Her
yıl 13 Ekim günü Ankara'nın başkent oluşu, düzenlenen büyük törenlerle
kutlanır. Ankara Kalesi'nde başlayan bu törene özel giysileri içinde seymenler,
öğrenciler, çeşitli dernek temsilcileri katılırlar. Törende yapılan
konuşmalarda Ankara'nın başkent oluşunun anlam ve önemi belirtilir.
ŞİİRLER
|
ANKARA
Kara günün şafağıdır.
Devrimlerin kaynağıdır.
Sevinç verir, gam dağıtır,
Yurdumuzun güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
Saltanatın battığı yer.
Atamızın yattığı yer.
Türk kalbinin attığı yer.
Yurdumuzun güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
Yeni yola ordan girdik;
Öz benliğe orda erdik.
Biz bu yere gönül verdik.
Yurdumuzun güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
|
Kurtuluşun eşiğidir.
Hepimizin ışığıdır.
Cumhuriyet beşiğidir.
Yurdumuzun güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
Ordadır en ünlümüz,
Yurdu bekler gece, gündüz,
Ondandır bu ak günümüz
Ankara yurt güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
Ankara'yı yok bilmeyen,
Kuşlar gibi uçar tren,
Görmedinse bin, git hemen.
Ankara yurt güneşidir,
İçimizin Ateşidir.
Zeki TUNABOYLU
|
Hiç yorum yok: