DÜNYA KOOPERATİFÇİLİK GÜNÜ
( 21 Aralık )
Kooperatifler, demokratik işletme kuruluşlarıdır.
Kooperatiflerde temel amaç kâr değil, işbirliği ve dayanışmadır. Birbirlerine
meslek, sanat, toplumsal çıkar bağları olan grupların kendi aralarında
kurdukları kuruluşlardır. Amaç, verimli çalışmak, ortak ihtiyaçlarını
karşılamak, emek ve ürünleri değerlendirmektir.
Kooperatif öyle denilebilir ki birlik ruhunun
kalesidir. “Birlikten kuvvet doğar” sözü bunu en iyi şekilde açıklamaktadır.
İnsanlar bireysel olarak yapamadıkları şeyleri, kooperatifler kurarak ortaklaşa
başarabilirler. Bu güç; tek insanın yapamadığı ya da iyi yapamadığı çoğu işin
üstesinden gelebilir.
Üreticiler, mal üretir. Ürünlerini değeri ile
satabilmek, emeklerinin karşılığını alabilmek isterler. Bunu tek başlarına
başaramazlar. Tüketiciler de ucuz ve kaliteli mal almak isterler. Kurulmuş bir
birlikleri yoksa kalitesiz malları pahalıya almak zorunda kalırlar.
Arsa, ev almak isteyen dar gelirli bireyler de
kooperatifler kurarak küçük tasarrufları ile mal sahibi olabilirler. Aynı amaç
etrafında toplanan kişilerden oluşan kooperatif, kâr amacı gütmez. Üyelerine ya
da yararlananlara ekonomik katkı sağlar.
Bir kooperatifte şu özellikler bulunmalıdır:
a. İşbirliği amacıyla
kurulurlar.
b. Kooperatiflerin gelir ve giderleri
arasında gelir farkı kalırsa ortaklara eşit olarak geri dağıtılır.
c.
Sermayeleri ve ortak sayıları sınırlıdır.
d. Mesleksel gelişme, ortak
yaşama, birbirlerinin çıkarlarına saygı duyma, sorunları paylaşabilme gibi
konularda eğitimi güçlendirir.
Sosyal bir oluşum olan kooperatifçilik 21 Aralık
1844 yılında İngiltere’de kurulmuştur. Bizde ilk kooperatif Mithat Paşa
tarafından 1863 yılında “Memleket Sandığı” adı ile kurulmuştu. İyi sonuçları
görülünce 1867 yılında yaygınlaştırılmasına karar verildi. Bu sandıklarda
çiftçilerin ürettiği mallar satılır, elde edilen para o çiftçinin sermayesi
olarak sandığa yatırılırdı. Sandıklar, halkın güvendiği dört vekil tarafından
yönetilirdi. Bu vekiller görevlerini ücretsiz olarak yapardı.
Atatürk, ilk “Tarım Kredi Kooperatifini” Silifke
ilçesine bağlı birkaç köyün de içinde bulunduğu “Tekirçiftliği” köyünde 30
Haziran 1936 yılında açtı. Kendisi de ilk ortak olarak katıldı. “İnsanlar
kişisel olarak çalışırlarsa başarılı olamazlar” diyerek kooperatifleşmenin
önemini vurgulamıştır.
- Üretim Kooperatifleri :
Aynı
ürünleri üretmek ya da ortakların ürettikleri hammaddeleri kullanmak,
ürünlerini gerçek değerleri ile satmak amacı ile kurulurlar. Üç grupta
toplanırlar.
- Tüketim Kooperatifleri
:
ortaklarının gereksinim duyduğu tüketim mallarını en iyi kalitede ve ucuz
fiyata sağlamak amacıyla kurulurlar. Bu kooperatifler gereksinimleri olan
malları doğrudan üreticiden almak, aracıyı ortadan kaldırmak isterler.
- Kredi Kooperatifleri : Ortaklarına kredi
vermek ya da kredi bulmak amacı ile kurulurlar. Üç grupta toplanır :
BİRLİK OLALIM
Tek
başına bir kişi,
Yapamaz
bir çok işi.
Birleşirse
bireyler,
Oluşur
kooperatifler.
Üye
sorumluluk taşır,
Güç
işler kolaylaşır.
Kooperatifle
onca kişi
Amaçlarına
ulaşır.
“Bir
elin nesi var,
İki
elin sesi var”
Unutmayın
şu sözü!
“Birlikten
kuvvet doğar.”
İsa KANSU
|
KOOPERATİFLERİMİZ
İyi
değerlensin ürünlerimiz,
Boşa
gitmesin emeklerimiz,
Birlikten
kuvvet doğar ilkemiz,
Çoğalsın
kooperatiflerimiz...
Köyde
sütler bozulmasın,
Sebzeler
tarlalarda kalmasın,
Meyveler
dalda çürümesin,
Toplansın
kooperatiflerimiz...
İlmek
ilmek halılar tezgâhlarda,
Yok
pahasına satılmasın pazarlarda,
Alın
teri, göz nuru, helâl nafaka,
Sağ
olsun kooperatiflerimiz...
Kimseler
kalmasın evsiz, mekânsız,
Ustalar
çalışamaz malzemesiz, dükkansız,
Düşük
faiz, bol kredi, teminat,
Sağlasın
kooperatiflerimiz...
Kâr
etsek de bizimdir, zarar etsek de...
Gönüllü
işbirliği sağlar her işte.
Ata’mızın
önerdiği vardır en başta,
Var
olsun kooperatiflerimiz...
Ayşe COŞKUNER
|
KOOPERATİFLER
Nasıl
başlayayım söze,
Hizmet
ediyorsun bize.
Kalkınmada
katkımıza,
Teşekkürler
kooperatif.
Çiftçi
düşer bazen dara,
Kooperatif
verir para.
Böylece
sarılır yara,
Tek
dileğimiz kooperatif.
Üyeleriniz
bizden,
Hizmetleriniz
sizden,
Kalkınmak
hepimizden,
Umudumuz
kooperatif.
Tohumları
verdik ektik,
Gübreleri
verdik saçtık,
Mutluluğa
biz ulaştık,
Sayenizde
kooperatif.
Çiftçilerle
yardımlaşmakla,
Firmalarla
anlaşmakla,
Son
gücünle çalışmakla,
Övünmelisin
kooperatif.
Saffet ESEN
|
TOPRAĞIN SESİ
Çalıştım,
emek verdim toprağa;
-Gübrelemezsen,
sulamazsan ürün kıt, dedi.
Ben
uzak, nereden, nasıl gelecek ? dedim:
-Birleş,
gölet yap, kanal aç, akıt... dedi.
Yapmaya
para ve güç gerek...
-Çabasız
bunları kim kime verdi? dedi.
Bana
kooperatifin yolunu göstererek
-“Güç
birlikten doğar”, işte”Tarım Kredi” dedi.
-Topraktan
tutuldu mayanız,
toprağı
işlemezsen insanı da unut, dedi.
Birleşip
başarmanın yolu, kooperatif!
Bu
sözümü hep akılında tut., dedi.
Can BAŞTÜRK
|
|
BİRLEŞTİK BAK BERABERİZ
Yapmak
için büyük işler,
Kurulmalı
kooperatifler.
Kurmadan
yalancı düşler,
Birleştik
bak beraberiz.
Bir
elden ses çıkmaz denir.
İki
elle gök süslenir,
Buna
dayanışma denir,
Birleştik
bak beraberiz.
Sayılmaz
hizmet ürettik,
Sanki
çarpan tek yürektik,
Gönüllere
sevgi ektik,
Birleştik
bak beraberiz.
Hakkı ÇEBİ
|
a. Tarım ürünleri
kooperatifleri
b. Sanayi ürünleri
kooperatifleri
c.
Satın alma kooperatifleri
a. Tarım Kredi Kooperatifleri
b. Şehir Kredi Kooperatifleri
c.
Kefalet Kooperatifleri
Bunlardan başka karma kooperatifler de vardır. El
sanatları üretim ve satış kooperatifi gibi.
Kişilerin, dolayısıyla ülkenin kalkınmasında büyük
payı olan kooperatifçiliği tanıtmak, yararlarını anlatmak, bireyleri
kooperatifçiliğe teşvik etmek amacı ile 21 Aralık günü “Dünya Kooperatifçilik
Günü” olarak kabul edilmiştir.
Bu günde kooperatiflerin önemi anlatılır. Kişisel
değil, toplumsal bir kuruluş olduğu vurgulanır. Çeşitli kooperatiflere geziler
düzenlenir, çalışmaları hakkında bilgi alınır.
GÜZEL SÖZLER
·
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
·
Birlikten kuvvet doğar.
·
Baş başa vermeyince işler bitmez.
·
Yalnız taş, duvar olmaz.
·
Nerde birlik, orda dirlik.
Hiç yorum yok: